A crecente onda dos residuos electrónicos
Segundo o Global E-waste Monitor 2024, o mundo xerou arredor de 62 millóns de toneladas de residuos electrónicos en 2022, e estímase que esta cifra aumentará ata os 75 millóns de toneladas en 2030 se non se toman medidas. Estes refugallos inclúen ordenadores, teléfonos móbiles, televisores, electrodomésticos e outros dispositivos que, unha vez desbotados, convértense nun serio problema ambiental.
Só un 22% destes residuos se reciclan de forma oficial, mentres que o resto acaba en vertedoiros, exportado a países en vías de desenvolvemento ou simplemente almacenado sen uso. Isto implica non só un desperdicio de recursos valiosos (cobre, aluminio, ouro, litio…), senón tamén un grave impacto ambiental e sanitario debido á presenza de substancias tóxicas como chumbo, mercurio ou cadmio.
Como podemos combater este problema?
A nivel individual e colectivo, existen varias vías para reducir o impacto dos residuos electrónicos:
- Alongar a vida útil dos dispositivos: reparar antes de substituír.
- Reutilizar e doar: moitos equipos que parecen obsoletos aínda poden ser útiles con pequenas reparacións.
- Reciclar correctamente: levar os aparellos a puntos limpos ou entidades especializadas que garantan un tratamento axeitado.
- Escoller software libre e eficiente: que permite revitalizar equipos que xa non soportan sistemas máis pesados ou restritivos.
O papel dos Bancos de Reciclaxe Electrónico
Aquí entra en xogo o labor de iniciativas como o Banco de Reciclaxe Electrónico do Milladoiro (BEM). O noso traballo baséase en tres piares:
- Recolleita de equipos informáticos en desuso
Ordenadores que xa non se usan, pero que seguen tendo potencial, chegan ao banco grazas á colaboración cidadá, administracions e empresas privadas. - Reparación e actualización
Revisamos cada equipo, arranxamos compoñentes básicos (discos duros, memorias, ventiladores…), actualizamos hardware cando é posible e optimizamos o seu rendemento. - Instalación de software libre
Para darlle unha segunda vida aos equipos, instalamos sistemas operativos de software libre, como Linux, xunto con aplicacións abertas e gratuítas (ofimática, multimedia, navegación, etc.), que permiten traballar sen depender de licenzas de pago nin de sistemas privativos que deixan obsoletos equipos válidos.
Que achegamos á sociedade e ao medio ambiente?
- 🌍 Redución de residuos electrónicos: cada equipo que recuperamos é un ordenador menos no vertedoiro.
- 🌱 Sostibilidade ambiental: diminuímos a demanda de novos recursos minerais e reducimos a pegada de carbono asociada á fabricación de novos dispositivos.
- 💻 Inclusión dixital: equipos recuperados poden chegar a persoas ou colectivos con menos recursos, facilitando o acceso ás tecnoloxías da información.
- 🤝 Concienciación social: demostramos que hai alternativas ao consumismo tecnolóxico acelerado e que é posible dar segundas oportunidades ao que outros consideran “lixo”.
Un movemento que suma
O labor dos Bancos de Reciclaxe Electrónico é unha peza pequena pero esencial dentro dun cambio máis amplo: repensar a nosa relación coa tecnoloxía. Non se trata só de reciclar, senón de remover conciencias e demostrar que outro modelo é posible.
Cada ordenador reparado é unha vitoria contra a obsolescencia programada, contra o desperdicio e contra a exclusión dixital. E sobre todo, é unha proba de que as solucións globais poden comezar desde iniciativas locais como o BEM.
Conclusión
Vivimos nunha sociedade hiperconectada, pero tamén hiperconsumista. Os residuos electrónicos son un dos grandes retos ambientais do noso tempo, e ignoralo só fará que o problema medre.
O noso compromiso é claro: reducir, reutilizar e reciclar con software libre como ferramenta de transformación social e ambiental.
Se queres formar parte deste movemento, apoiar ou colaborar co Banco de Reciclaxe Electrónico do Milladoiro, lembra que cada pequeno xesto conta.
Un ordenador reparado hoxe é un futuro máis sostible mañá.