Tecnoloxía con futuro, solidariedade con sentido

Entre moitas outras razós que non podemos detallar pormenorizadamente aqui vamos a recalcar os puntos mais importantes donde intentamos facer mais forza.

O impacto social e ambiental dun banco de reciclaxe electrónico de ordenadores

Nun mundo cada vez máis dixitalizado, o acceso á tecnoloxía converteuse nun factor clave de inclusión social, educativa e laboral. Ao mesmo tempo, a rápida renovación de dispositivos electrónicos xerou unha crise ambiental silenciosa: o lixo electrónico, un dos residuos que máis medra a nivel mundial. Neste contexto, os bancos de reciclaxe electrónico de ordenadores xorden como solucións innovadoras cun gran impacto social e ecolóxico.

Neste artigo exploraremos como estas iniciativas contribúen á redución do lixo electrónico, á inclusión social e dixital, ao aproveitamento responsable de recursos e á loita contra a fenda dixital, acompañando a explicación con datos que axudan a entender a magnitude do problema e a importancia da acción local.

1. Redución do lixo electrónico: unha urxencia global

Que é o lixo electrónico?

O lixo electrónico (ou e-lixo) refírese a dispositivos electrónicos que foron descartados: ordenadores, móbiles, tablets, impresoras, entre outros. Moitos destes equipos conteñen substancias perigosas (como chumbo, mercurio ou cadmio) que, se non se xestionan correctamente, contaminan solos e acuíferos.

Datos alarmantes

En 2023, o mundo xerou 62 millóns de toneladas de lixo electrónico, segundo o Global E-Waste Monitor 2024.
Só o 22% dese lixo foi recollido e reciclado de forma adecuada.
Cada persoa no planeta produce, de media, máis de 7 kg de lixo electrónico ao ano.

Como axuda un banco de reciclaxe?

Un banco de reciclaxe electrónico recolle ordenadores en desuso, reparaos e dálle unha segunda vida. Así:

Evita que eses dispositivos rematen nun vertedoiro.
Prolonga a vida útil dos equipos, reducindo a necesidade de producir novos (e polo tanto, menos extracción de materias primas).
Promove unha economía circular máis sostible.

2. Inclusión social e dixital: tecnoloxía para todos

A fenda dixital segue aberta

A fenda dixital é a desigualdade no acceso, uso e aproveitamento das tecnoloxías da información e a comunicación (TIC), especialmente Internet. Esta desigualdade pode ser por motivos xeográficos, económicos, de idade, xénero, nivel educativo ou discapacidade.

Non se trata só de ter ou non conexión a Internet, senón tamén de saber como utilizala de forma segura, crítica e produtiva. A fenda dixital crea diferenzas entre quen pode aproveitar os beneficios da sociedade da información e quen queda excluído.

Cifras globais sobre a fenda dixital

Segundo datos da Unión Internacional de Telecomunicacións (UIT) de 2024:

Máis de 2.600 millóns de persoas (un 33 % da poboación mundial) aínda non teñen acceso regular a Internet.
En países desenvolvidos, o acceso supera o 90 %, mentres que en países menos desenvolvidos non chega ao 30 %.
As mulleres teñen un 17 % menos de probabilidades de usar Internet en comparación cos homes.
No rural, a conexión adoita ser máis lenta, inestable e cara que en zonas urbanas.
A fenda dixital entre maiores e mozos tamén é significativa: só un 42 % das persoas maiores de 65 anos usan Internet de forma regular.

A fenda dixital afecta directamente ao desenvolvemento persoal, educativo, laboral e social das persoas. Sen acceso nin formación dixital, as oportunidades redúcense en múltiples ámbitos:

Educación: estudantes sen conexión quedan atrás no rendemento escolar.
Emprego: moitos procesos de selección son dixitais, e os traballos requiren competencias tecnolóxicas.
Sanidade: o acceso á telemedicina depende dunha mínima alfabetización dixital.
Participación cidadá: trámites administrativos, convocatorias, votacións e información pública están cada vez máis dixitalizadas.

Pechar a fenda dixital é garantir que ninguén quede atrás na sociedade do século XXI.

Estes datos amosan unha realidade preocupante: a tecnoloxía, se non se democratiza, amplía desigualdades.

O rol transformador do banco de reciclaxe

Os bancos de reciclaxe electrónico teñen un forte compoñente social:

Distribúen equipos a persoas e familias vulnerables, facilitando o seu acceso ao mundo dixital.
Reducen barreiras educativas, ofrecendo ordenadores a estudantes sen recursos.
Impulsan a empregabilidade, entregando equipos a persoas en busca de emprego ou formación.

3. Aproveitamento responsable dos recursos

Un ordenador non é lixo, é oportunidade

Un ordenador obsoleto para unha persoa pode ser unha ferramenta útil para outra. Moitos equipos considerados “vellos” aínda teñen potencial para realizar tarefas básicas: navegar por internet, usar procesadores de texto, videoconferencias ou aprendizaxe en liña.

Aforro de recursos naturais

Fabricar un ordenador novo require entre 240 e 370 kg de combustibles fósiles, 1.500 litros de auga e grandes cantidades de metais raros como litio, ouro ou cobalto.
Ao reutilizar un só ordenador, afórrase máis do 80% da enerxía que se necesitaría para fabricar un novo.

Os bancos de reciclaxe contribúen, así, a un consumo responsable e á preservación dos recursos naturais do planeta.

4. Formación, voluntariado e economía circular

Formación e emprego verde

Moitos bancos de reciclaxe colaboran con centros de formación profesional ou programas sociais para formar a persoas en situación de desemprego en reparación, mantemento e reciclaxe de equipos informáticos.

Xérase emprego verde, vinculado á sostibilidade e á tecnoloxía.
As persoas voluntarias participan activamente, reforzando valores de solidariedade e cooperación.

5. Impacto local, efecto global

Un banco de reciclaxe non só ten efectos no ámbito individual, senón que tamén:

Fortalece o tecido social local ao implicar centros educativos, concellos, asociacións e empresas.
Reduce a pegada ecolóxica da comunidade.
Conecta persoas, creando redes de solidariedade e apoio tecnolóxico.

Conclusión: pequenos xestos, grandes cambios

Cada ordenador reutilizado é unha oportunidade para unha persoa, unha tonelada menos de lixo electrónico e un paso máis cara á sostibilidade. Os bancos de reciclaxe electrónico demostran que é posible xuntar tecnoloxía, ecoloxía e xustiza social nun mesmo proxecto.

Que podes facer ti?

Doa ese ordenador que xa non usas.
Comparte esta información coas túas amizades ou contactos.
Colabora como voluntario ou voluntaria.
Axuda a reducir a fenda dixital na túa comunidade.

A exclusión social non se limita á pobreza económica; tamén implica barreiras culturais, educativas ou tecnolóxicas que impiden a participación plena na sociedade. Hoxe en día, a alfabetización dixital é clave para a inclusión, e quen non ten acceso a ferramentas informáticas parte cunha grande desvantaxe.

Isto afecta a colectivos como persoas maiores, inmigrantes, parados de longa duración, nenos e nenas sen recursos ou familias sen conexión dixital. Estas persoas ven dificultado o seu acceso a axudas, cursos, ofertas laborais, información sanitaria, trámites administrativos ou participación cívica.

Desde o Banco de Reciclaxe do Milladoiro, combatemos esta forma de exclusión dotando a estas persoas de ferramentas básicas para integrarse: un ordenador funcional, acceso a internet cando é posible e apoio técnico para empezar a usalo.

O acceso á tecnoloxía non é un luxo, é un dereito fundamental para a participación plena na vida moderna.

Moitos dos dispositivos informáticos que se botan teñen pequenos fallos ou son simplemente considerados “obsoletos”, aínda que funcionen perfectamente para tarefas básicas como navegar por internet, redactar documentos ou estudar en liña.

Esta cultura do descarte contribúe ao consumismo descontrolado e ao desperdicio de recursos valiosos. Un portátil de hai 8 anos pode seguir sendo útil se se lle instala un sistema operativo lixeiro e se lle fai unha posta a punto. Con frecuencia, empresas, administracións e persoas tiran equipos que aínda teñen moito que ofrecer.

O Banco de Reciclaxe do Milladoiro aposta pola reutilización responsable como alternativa ao descarte inmediato. Recibimos equipos informáticos de particulares, centros educativos, oficinas e institucións que xa non os necesitan, e transformámolos en ferramentas útiles para outras persoas.

Deste xeito, demostramos que a tecnoloxía pode ser sostible, solidaria e eficaz, e que os residuos tamén poden ser recursos cando hai vontade de compartir e colaborar.

Obxetivos